Εθιμα του πασχα

Πάσχα στην Κύπρο... εναλλακτικό και σίγουρα ξεχωριστό! Ένα ταξίδι στο νησί της όμρφης θεάς Αφροδίτης αξίζει σίγουρα να κάνετε το Πάσχα αφού εδώ η παράδοση συναντά τον χριστιανισμό συνθέτοντας μερικά από τα ωραιότερα πασχαλινά έθιμα! Ανακαλύψτε τα...   
Τις μέρες πριν την Λαμπρή, οι νοικοκυρές στο χωριό κάνουν τον γενικό καθαρισμό του σπιτιού. Μετά ετοιμάζουν τα παξιμάδια τους, καθώς επίσης και τις περίφημες «φλαούνες», ενώ την Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα κόκκινα αυγά, τα οποία θα τσουγκρίσουν μετά την Ανάσταση. Το βάψιμο το αυγών γίνεται με το Λιζάρι (ρίζες από διάφορα φυτά που υπάρχουν στην κοινότητα). 

Σάββατο του Λαζάρου: Την ημέρα αυτή, ομάδες με παιδιά, γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού και ψάλουν τον «Λάζαρο». Οι νοικοκυρές τους δίδουν σαν δώρο φρέσκα αυγά για να τα βάψουν, φλαούνες και χρήματα. 

Κυριακή των Βαΐων: Την ημέρα αυτή, οι νοικοκυρές παίρνουν κλωνάρια ελιάς στην εκκλησία, για να μείνουν εκεί μέχρι την ήμερα της Πεντηκοστής, οπότε η ελιά αγιάζεται και θα την πάρουν στο σπίτι τους για το κάπνισμα. Το κάπνισμα πιστεύεται ότι διώχνει κάθε κακό και ζηλοφθονία από την οικογένεια 

Την Μεγάλη Πέμπτη, οι εικόνες του εικονοστασίου καλύπτονται με μαύρα ρούχα σε ένδειξη πένθους. Το ίδιο βράδυ στήνουν μέσα στην εκκλησία πάνω σ΄ ένα τραπέζι, ομοίωμα σταυρού με το Χριστό πάνω, ενώ στα δεξιά και αριστερά βάζουν ομοίωμα του αποστόλου Ιωάννη και της μητέρα του Χριστού. 

Την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί, γίνεται ο στολισμός του επιταφίου από τις κοπέλες του χωριού. Νέες και νέοι ψάλλουν τον επιτάφιο θρήνο, ενώ τρεις κοπέλες ντυμένες μυροφόρες, ραίνουν το Χριστό με μύρα, αρώματα και άνθη. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του επιταφίου στους κεντρικούς δρόμους του χωριού. Σ΄ όλη τη διαδρομή οι νοικοκυρές ραντίζουν τον επιτάφιο με την μερρέχα. 

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, κατά την διάρκεια της λειτουργίας και την στιγμή που ο ιερέας θα πει το «Ανάστα ο Θεός», οι πιστοί θα κτυπήσουν τους σκάμνους και τα μαύρα ρούχα που καλύπτουν τις εικόνες θα πέσουν. 

Γύρω στις έντεκα το βράδυ κτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες, για να καλέσουν όλους τους Χριστιανούς να πάνε στην πιο χαρούμενη λειτουργία της Χριστιανοσύνης. 

Έξω, στο προαύλιο της εκκλησίας, είναι αναμμένη η «Λαμπρατζιά». Τα μεσάνυχτα ο παπάς λέει το «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός», ενώ συγχρόνως βγαίνει από την εκκλησία μαζί με τους ψάλτες για την λιτανεία. Όλος ο κόσμος ανάβει τα κεριά του και τις λαμπάδες του από το Άγιο φως της Αναστάσεως και βγαίνουν όλοι έξω. Εκεί ο ιερέας θα πει τον Καλό Λόγο και το Ευαγγέλιο, ενώ όλοι μαζί ψάλλουν το Χριστός Ανέστη. 
Μετά την λειτουργία της αναστάσεως, επιστρέφουν όλοι στα σπίτια τους. Εκεί τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά, λέγοντας τις ευχές: «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ», «ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ». Τρώνε τη σούπα αυγολέμονη ή τραχανά, αυγά και φλαούνες. 

Την Κυριακή του Πάσχα στις 10 π.μ. γίνεται ο εσπερινός της Αγάπης. Μετά την λιτανία της εικόνας, οι πιστοί προσκυνούν και πάνε στα σπίτια τους και θα ψήσουν το πατροπαράδοτο «Αρνί στην σούβλα» και θα διασκεδάσουν την μεγάλη ημέρα της Λαμπρής όλοι μαζί. Και το απόγευμα όλοι θα πάνε στην πλατεία του χωριού για να παίξουν τα παραδοσιακά παιχνίδια της Λαμπρής, όπως ζίζιρο, σακουλοδρομίες, γαϊδουροδρομίες, αυγοδρομίες, τράβηγμα σχοινιού και άλλα. Τα παιχνίδια διαρκούν μέχρι και την Τρίτη του Πάσχα. 

Καρναβαλι.

​

Στην Κύπρο καρναβαλίστικες εκδηλώσεις γίνονται σχεδόν παντού όμως η πόλη της Λεμεσού είναι εκείνη που κρατά τα σκήπτρα των εορταστικών εκδηλώσεων. Η διοργάνωση του Λεμεσιανού Καρναβαλιού ανάγεται στον 19ον αιώνα. Ξεκίνησε ως αυθόρμητη εκδήλωση και αργότερα, όταν καθιερώθηκε, διοργανωνόταν από ειδική επιτροπή ενώ κατά τα τελευταία χρόνια τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου της πόλης. Βέβαια, ο τρόπος που γιορτάζεται σήμερα το Καρναβάλι της Λεμεσού διαφέρει πολύ από τον τρόπο που το γιόρταζαν οι Λεμεσιανοί των περασμένων δεκαετιών. Στα χρόνια εκείνα όλοι συμμετείχαν στα γλέντια, στις μεταμφιέσεις, στους χορούς και στη γενική χαρά που εκδηλωνόταν σε όλη την πόλη. Σήμερα, με την τεράστια ανάπτυξη της πόλης και τις νέες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που έχουν επικρατήσει, η μορφή των εορταστικών εκδηλώσεων άλλαξε σημαντικά και μετατράπηκε περισσότερο σ’ ένα λαϊκό θέαμα όπου οι πιο πολλοί παρακολουθούν παρά συμμετέχουν ενεργητικά στην όλη εκδήλωση.

​

Χριστούγεννα

Ένα έθιμο της Κύπρου τα Χριστούγεννα είναι να φτιάχνουμε γλυκά όπως κουραμπιέδες και μελομακάρονα. Επίσης στολίζουμε στο σπίτι μας ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο και καλούμε φίλους ή συγγενείς για να φάμε μαζί. Τα Χριστούγεννα στην Κύπρο η κάθε οικογένεια έσφαζε ένα γουρούνι που το μεγάλωσε η ίδια. Με το κρέας παρασκεύαζαν ζαλατίνα, λουκάνικα, παστά, αφέλεια και άλλα. Οι νοικοκυρές κατασκεύαζαν το χριστόψωμο που ήταν μια πίτα με σησάμι με το σημείο του Σταυρού.  Την έλεγαν και γεννόπιττα.Τα παιδιά γύριζαν στο χωριό και τραγουδούσαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων  και της Πρωτοχρονιάς και μάζευαν δώρα.Στις μέρες μας καμιά οικογένεια πια δεν σφάζει γουρούνι όμως ένα άλλο έθιμο που έχουμε είναι το στόλισμα του δέντρου και του σπιτιού με λαμπάκια, έλατα, Αγιους Βασίληδες και ελαφάκια.

 

Πρωτοχρονιά

 

Το βράδυ της παραμονής της  Πρωτοχρονιάς όσοι έχουν στα σπίτια τους τζάκι κόβουν κλαδιά ελιάς και τα ρίχνουν μέσα στην φωτιά. Την ώρα που ρίχνουν το φύλλο λένε το πιο κάτω τραγουδάκι:

Aϊ Βασίλη, Βασιλιά, δείξε και φανέρωσε αν με αγαπά .

και λες το όνομα του ατόμου που θέλεις να μάθεις αν σε αγαπά. Αν το φύλλο καεί με θόρυβο τότε σημαίνει ότι το άτομο που ευχήθηκες σε αγαπά.Έχει πάρα πολλά φαγητά  που ετοιμάζονται για την Πρωτοχρονιά.  Αλλά το πιο βασικό φαγητό είναι η Βασιλόπιτα.  Μέσα στη Βασιλόπιτα βάζουμε ένα κέρμα.  Η Βασιλόπιτα κόβεται με την εξής σειρά – Το πρώτο κομμάτι κόβεται για τον Άγιο Βασίλη.  Το δεύτερο κομμάτι κόβεται για το σπίτι.  Το τρίτο κομμάτι είναι για τον πιο μεγάλο της οικογένειας.  Και τα άλλα κόβονται με τη σειρά της ηλικίας. Όποιος βρει το κέρμα είναι η τυχερή του χρονιά.  Αυτό το γλύκισμα της Πρωτοχρονιάς προέρχεται από μια ιστορία που ο Άγιος Βασίλης βοηθούσε τους φτωχούς να πληρώνουν τους φόρους.  Μια μέρα ο κυβερνήτης πήρε ένα κόσμημα από κάθε άνθρωπο που κυβερνούσε.  Ο Άγιος Βασίλειος τον παρακάλεσε να δώσει τα κοσμήματα πίσω.  Πήγε να τα δώσει αλλά δεν ήξερε ποιου άνηκε το καθένα.  Έτσι ο κυβερνήτης μαγείρεψε ψωμιά.  Μέσα σε κάθε κομμάτι ψωμί έβαλε ένα χρυσαφικό.  Και έτσι όλοι οι φτωχοί είχαν ένα κομμάτι χρυσαφικό.   

Φωτα

Την παραμονή των Φώτων οι νοικοκυρές έκαναν ξεροτήγανα  και έριχναν και μερικά στη στέγη του σπιτιού για να φάνε οι καλικάντζαροι.  Έριχναν επίσης και μερικά λουκάνικα γιατί τα αγαπούσαν και τα ζητούσαν οι καλικάντζαροι. με τη φράση:
Τιτσίν, τιτσίν λουκάνικον, κομμάτιν ξεροτήανον, να φάμεν και να φύουμεν.Το έθιμο της πουλουστρίνας των παιδιών επαναλαμβανόταν τη μέρα των Φώτων.  Τα παιδιά ζητούσαν το δώρο τους λέγοντας: Καλημέρα και τα Φώτα και την  πουλουστρίνα πρώτα.

https://www.youtube.com/watch?v=Lkwyo7kGdf8

​